O territorio do concello de Vilagarcía de Arousa sitúase no oeste da provincia de Pontevedra. Linda coa ría de Arousa e cos concellos de Catoira, Vilanova de Arousa e Caldas de Reis.

Ocupa unha superficie de corenta e oito quilómetros cadrados, con oitenta e cinco entidades de poboación dispersas nas súas actuais trece parroquias: Arealonga, Bamio, O Carril (núcleo), O Carril (Santiago de), Cea, Cornazo, Fontecarmoa, Rubiáns, Sobradelo, Sobrán, Vilaxoán, Solobeira e Vilagarcía, nas que residen trinta e cinco mil habitantes.

Esta área xeográfica formou parte da provincia de Santiago ata a división constitucional e a reforma posterior, que derivou na súa inclusión definitiva na provincia de Pontevedra. A totalidade das parroquias integrábanse daquela nas xurisdiccións do Carril, con señorío do arcebispo de Santiago; as de Vilagarcía e Rubiáns, con señorío do marqués de Vilagarcía; a de Sobrán, con señorío do conde de Maceda, e a de Vilanova de Arousa con señorío do arcebispo de Santiago e do marqués de la Sierra.

Neste territorio, nos primeiros anos do século XIX, chegaron a funcionar concellos en Rubiáns, Sobrán, Vilagarcía e Carril. Iniciado o proceso de constitución definitiva dos concellos actuais, dentro do partido xudicial de Cambados, créanse xunto con outros, os concellos de Carril, Vilaxoán e Vilagarcía.

As variacións máis destacadas nestes anos de existencia da entidade local, dentro dos moitos intentos, serían a segregación da parroquia de András dende Vilaxoán a Vilanova de Arousa no ano 1843; a integración dos concellos de Carril e Vilaxoán no de Vilagarcía, efectiva na sesión plenaria de 31 de marzo de 1913; e a incorporación temporal, de 1935 a 1945, de varias parroquias do concello de Vilanova (András, Baión, Caleiro, A Illa e Tremoedo).

A casa do concello de Vilagarcía de Arousa foi recentemente reformada e ampliada, a partir do edificio construído nos últimos anos do século XIX; unha edificación illada, inicialmente en pedra, con baixo, planta e aproveitamento baixo cuberta, que foi complementada cun amplo anexo posterior, que compoñen dous sotos e catro plantas en torno a un espacio central definido pola apertura lumínica.

Resérvase ó arquivo municipal un espacio tradicional no baixo cuberta, cunha ampla superficie distribuída en tres amplas salas, que serven de depósito, zona de traballo e consulta. A este espacio engádeselle a disposición de varios locais nos sotos do concello, dotadas de estantería compactada e que deberán albergar a producción documental prevista nun futuro, toda vez que o local principal se atopa sen capacidade de recibir novas remisións.

Conta o local cos equipamentos necesarios para a súa función, con recente dotación de estantería metálica, mobiliario de traballo e consulta, equipos informáticos, deshumidificadores e mobiliario auxiliar para documentos especiais.

A primeira actuación para a organización dos fondos documentais levouse a cabo en 1984-1985, data a partir da cal se acometeron novos procesos de reincorporación, informatización e adaptación ó novo cadro de clasificación usado na actualidade, incluída a mellora do local, nos anos 1986, 1988, 1991, 2002, 2003, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011 e 2012.

Os traballos de organización e descrición documental, baixo a dirección técnica do STPDOC, leváronos a cabo:
Jorge Abel Otero
Elena Aguete Landín
José Luis Bustelo Rodríguez
José Luis Castro Carpintero
Juan Carlos Fontanes Paz
Manuel Fuentes Suárez
Susana García Mangas
Vicente García Romero
Manuela González Rey
Victoria Hortas Porto
Iria Jauregui Carrasco
César Manuel López Marras
María Jesús Meaños Tubío
Mónica Núñez Carro
Manuel Pena Pájaro
Paz de la Peña Santos
Miguel Pereira Figueroa
Marcos Pereiras Álvarez
Roxelio Guillerme Pérez Agulla
José Ramón Pérez Calvo
Rosa Pérez Diz
Rafael Pérez Rego
Lourdes Pérez-Santamarina Feijóo
Ana María Vallés Castro
Rubén Villar Fernández
María José Viñuela Fuentes
Oscar Rey Muñiz
Roberto Sobrado Miguélez
Isabel Couso Bravo
Carmen Touzón Fernández
Daniel Menéndez Rodríguez

Na actualidade ocúpase dos procesos técnicos do arquivo Roberto Sobrado Miguélez, funcionario municipal, contando coa puntual e ocasional colaboración dos Servizo Técnico do Patrimonio Documental.

Consérvase unha porcentaxe considerable da documentación producida especialmente nas últimas décadas, correspondendo na súa maior parte ó século XX.

Destaca do total do fondo as actas do Concello de Vilagarcía, así como doutros órganos colexiados, Comisión Municipal Permanente, de Goberno ou de Asociados.

O maior volume corresponde á documentación presupostaria, dende 1866; a contribución territorial rústica, dende 1866; as obras municipais, dende 1851 e o control das licencias de obras a particulares dende 1871.

Son moitas as series onde é notable a perda documental; entre elas destaca a referida ás eleccións, con documentación só dende 1951; ó persoal municipal, dende 1901; especialmente a todo o patrimonio documental dos anexionados concellos de Carril e Vilaxoán.